Khi trekking leo núi các bạn có thể sẽ vô tình thấy rất nhiều loại nấm mọc hoang dã trong rừng. Vậy hôm nay chúng ta hãy cùng tìm hiểu các loại nấm có thể ăn được trong tự nhiên nhé!
1. Các loại nấm ăn được trong rừng
Trong rừng có rất nhiều loại nấm mọc tự nhiên và hoàn toàn lành tính. Khi bạn đang đi trekking leo núi mà phát hiện những loại nấm này thì có thể hoàn toàn yên tâm chúng có thể ăn được nhé!
Nấm sò

Nấm sò hay còn gọi là nấm bào ngư, là một trong những các loại nấm mọc trên gỗ ăn được. Nấm sò có tên khoa học là Oyster Mushroom. Nấm sò có hình dạng như con sò, bên dưới thân nấm là các mang xếp chặt xuống tới cuống nấm. Tùy vào từng thời gian trong năm, nắp sò của nấm có thể có màu trắng hoặc xám nâu, to khoảng 5-10 cm. Nấm sò mọc thành từng cụm, bạn có thể phát hiện nấm sò trên các thân cây gỗ cứng, sắp đổ hoặc các gốc cây đã chết. Nấm sò là loại nấm tự nhiên có phần thịt dày trắng, ngọt nhẹ và có nhiều chất dinh dưỡng như các loại vitamin B2, B3, sắt, kẽm, kali,…
Nấm hương

Nấm hương hay còn được gọi bằng các tên như nấm hương cô, nấm đông cô. Nấm hương có tên khoa học là Lentinula edodes, thường xuyên mọc hoang dã trên các thân cây gỗ. Nấm hương có hình dạng như cái ô tròn, nắp nấm khi chín thường có màu nâu sẫm, thân nấm có màu trắng. Đặc biệt nấm hương có chứa lượng protein vô cùng dồi dào. Vì vậy đây là loại nấm được mệnh danh là vua của các loại rau củ, thường xuyên được sử dụng trong ẩm thực.
Nấm mộc nhĩ

Đây cũng là một trong các loại nấm dại ăn được. Nấm mộc nhĩ hoặc còn được gọi là nấm mèo, một loại nấm vô cùng quen thuộc với người dân Việt Nam. Như tên gọi nấm mèo, nấm có hình dáng như tai mèo đen, bên trên có lớp lông mỏng phủ lên. Bạn có thể phát hiện nấm mộc nhĩ trên các thân cây ẩm ướt. Nấm mộc nhĩ có hàm lượng dinh dưỡng rất cao bởi chúng chứa các chất như protein, lipid, phốt pho, sắt,… Vì vậy nấm mộc nhĩ thường xuyên được dùng để chế biến món ăn, và còn được dùng để làm thuốc chữa bệnh.
Nấm rơm

Bạn có thể phát hiện nấm rơm mọc tự nhiên tại các đống rơm rạ. Nấm mũ rơm có hình nón nhỏ, cuống nấm mềm và giòn. Tùy vào điều kiện thời tiết, nấm mũ rơm có thể to hoặc nhỏ. Nấm rơm có màu trắng xám, xám hoặc nâu đen tùy vào nhiệt độ khu vực đó. Nấm rơm có hương vị ngọt thanh, giàu các dưỡng chất như đạm, chất béo, chất xơ, đa dạng các loại vitamin. Vì vậy nấm rơm có tác dụng hạ huyết áp, bổ tỳ, hỗ trợ điều trị ung bướu.
Nấm mối

Nếu bạn tham gia trekking leo núi trong khoảng thời gian từ lúc có những cơn mưa đầu mùa đến khoảng tháng 6 âm lịch, bạn có thể có cơ hội tìm thấy nấm mối. Đây là một loại nấm rất hiếm và cũng thuộc các loại nấm tự nhiên ăn được. Nấm mối là loại nấm xuất hiện ở những nơi có nhiều mối đất sinh sống. Nếu bạn tìm thấy những cây nấm màu trắng xám, nắp nấm trên đầu nhọn lên hơi đen mọc xung quanh các ủ mối màu trắng hoặc ngả vàng ở nơi khô ráo, thì đó chính là nấm mối. Nấm mối có giá trị dinh dưỡng rất cao bởi chúng giàu canxi, phốt pho, protein, sắt,… giúp cải thiện khả năng miễn dịch, đặc biệt có lợi cho người tiểu đường và người lớn tuổi.
Một số loại nấm có thể ăn sống được, nhưng một số loại nấm cần nấu lên để có thể ăn. Vậy khám phá 5 cách tạo lửa cơ bản khi đi leo núi, trekking mà bạn nên biết cùng Vipanco nhé !
2. Các loại nấm độc cần phải tránh
Khi đi trekking leo núi, ngoài các loại nấm ăn được, bạn cũng có thể sẽ tìm thấy những loại nấm độc. Sau đây là các loại nấm độc không thể ăn được bạn cần phải tránh:
Nấm độc tán trắng

Nấm độc tán trắng có tên khoa học là Amanita verna, thường mọc theo từng cụm ở ven rừng hoặc trong rừng. Nắp nấm có màu trắng, trơn bóng, lúc non sẽ có dạng tròn như trứng. Nấm độc tán trắng rất hay được tìm thấy tại các rừng tre, nứa ở Việt Nam. Vì vậy có thể dễ dàng bị nhầm lẫn rằng đây là các loại nấm ăn được trong tự nhiên. Nhưng nấm độc tán trắng là loại nấm được xếp vào hàng các loại nấm có độc tính mạnh, khả năng gây tử vong cao. Cho dù xử lý bằng cách nào thì cũng không thể loại bỏ được hoàn toàn độc tố bên trong nấm. Nếu vô tình ăn phải loại nấm này sẽ có khả năng hư tổn, thậm chí hoại tử gan và gây tử vong.
Nấm độc trắng hình nón

Nấm độc trắng hình nón cũng có hình dáng tương tự với nấm độc tán trắng, có tên khoa học là Amanita virosa. Và đây cũng là loại nấm mọc rất nhiều trong các khu rừng ở Việt Nam, vì vậy rất có thể sẽ khiến bạn bị nhầm lẫn là lành tính. Tuy nhiên tương tự nấm độc tán trắng, nấm độc trắng hình nón cũng chứa amatoxin- một chất kịch độc. Nấm này có thể tác động gây hư tổn các tế bào, đặc biệt là tế bào gan gây nên suy gan cấp. Tuy nhiên triệu chứng xảy ra rất muộn, bắt đầu bằng các biểu hiện như đau bụng, buồn nôn, tiêu chảy, vàng da, xuất huyết,… Vì vậy bạn phải tuyệt đối cẩn thận.
Nấm ô tán trắng phiến xanh

Thoạt nhìn thì bạn sẽ nghĩ đây là một loại nấm lành tính trong các loại nấm rừng ăn được. Tuy nhiên nấm ô tán trắng phiến xanh lại là một loại nấm độc. Lúc non mũ nấm hình bán cầu màu vàng nhạt, hoặc nâu nhạt. Khi trưởng thành thì trở thành hình ô hoặc phẳng, màu trắng. Bên trên nắp nấm có các vảy, nhiều dần về phía đỉnh. Nấm ô tán trắng phiến xanh thuộc loại nấm độc gây hại cho tiêu hóa, tác động gây triệu chứng sớm như đau bụng, buồn nôn, tiêu chảy,… Mặc dù đây không phải loại nấm cực độc nhưng bạn vẫn nên cẩn thận.
Nấm Deadly Dapperling

Nấm Deadly Dapperling cũng chứa chất cực độc amatoxin – độc tố gây tử vong 80-90% các trường hợp ngộ độc do ăn nấm. Nấm Deadly Dapperling có mũ nấm màu nâu, rộng khoảng 4-5cm, thân màu nâu hồng nhạt. Nếu vô tình ăn phải loại nấm này, con người sẽ gặp các biểu hiện ban đầu như rối loạn tiêu hóa, sau đó là suy gan đến tử vong.
Hầu hết các loại nấm trên xuất hiện ở trong rừng, cùng Vipanco khám phá vườn quốc gia bù gia mập qua cung đường trekking 2 ngày 1 đêm. Để tìm hiểu các loại nấm trên nhé !
3. Cách phân biệt các loại nấm có thể ăn được và nấm độc
Bạn hãy tham khảo các cách giúp phân biệt nấm lành tính và nấm độc sau đây:
Quan sát bằng mắt thường
Đa số các loại nấm độc thường có màu sắc đa dạng, bắt mắt nhằm thu hút các loại côn trùng. Ví dụ như nắp nấm thường có màu sắc sặc sỡ, nổi bật có nhiều đốm đen, trắng, đỏ, thân nấm có vằn hoặc các vết nứt. Trong khi đó những loại nấm ăn được thì thường có màu sắc đơn giản như trắng, nâu sậm, đen. Tuy nhiên vẫn có một vài loại nấm độc có màu sắc tương tự nấm lành tính.
Khi hái nấm sẽ có nhựa chảy ra
Đặc biệt khi các bạn vô tình hái nấm độc thì sẽ có nhựa chảy ra.
Dùng mũi để ngửi mùi
Thông thường các loại nấm độc sẽ có mùi hắc hoặc mùi đắng xộc lên mũi khi bạn hái nấm, trong khi những loại nấm lành tính thường không có mùi hoặc thơm nhẹ. Tuy nhiên vẫn có trường hợp nấm độc thơm nhẹ.
Tránh xa các loại nấm có vảy trên mũ
Bạn cần cẩn thận với các loại nấm có vảy trên mũ nấm vì đa số các loại có vảy sẽ là nấm độc. Vảy nấm có thể có màu trắng xám hoặc nâu đen tùy vào từng loại. Chẳng hạn như nấm độc ô tán trắng phiến xanh sẽ có những lớp vảy màu nâu nhạt.
Bạn hãy tham khảo các loại nấm có thể ăn được chúng tôi đã gợi ý ở trên nhé! Và hãy thật cẩn thận nếu muốn trải nghiệm các loại nấm khi tham gia trekking leo núi.